امر باشد، نه خواهش و تضرع و تقاضا و التماس
طرف امر به معروف و نهى از منکر فقط طبقه ى عامه ى مردم نیستند؛ حتى اگر در سطوح بالا هم هستند، شما باید به او امر کنید؛ نه اینکه از او خواهش کنید؛ باید بگویید: آقا! نکن؛ این کار یا این حرف درست نیست. امر و نهى باید با حالت استعلاء باشد. البته این استعلاء معنایش این نیست که آمران حتماً باید بالاتر از مأموران، و ناهیان بالاتر از منهیان باشند؛ نه، روح و مدل امر به معروف، مدل امر و نهى است؛ مدل خواهش و تقاضا و تضرّع نیست. نمی شود گفت که خواهش می کنم شما این اشتباه را نکنید؛ نه، باید گفت آقا! این اشتباه را نکن؛ چرا اشتباه می کنى؟ طرف، هرکسى هست بنده که طلبه ى حقیرى هستم از بنده مهمتر هم باشد، او هم مخاطب امر به معروف و نهى از منکر قرار می گیرد.
با رفق و مدارا
در خصوص امر به معروف و نهى از منکر حدیثى دیدم که از جمله چیزهایى که براى آمر به معروف و ناهى از منکر ذکر می کند، رفیق فیما یأمر و رفیق فیما ینهى (34) بود. آن جایى که جاى رفق است که غالب جاها هم از این قبیل است انسان باید با «رفق» عمل کند؛ براى اینکه بتواند با محبّت آن حقایق را در دلها و در ذهنها جا بدهد و جایگزین کند. تبلیغ براى این است؛ براى زنده کردن احکام الهى و اسلامى است.
لازم نیست یک سخنرانی بکنید، یک کلمه
حرف بزنید، بگویید؛ یک کلمه بیشتر هم نمی خواهد؛ لازم نیست یک سخنرانى بکنید. کسى که می بینید خلافى را مرتکب میشود دروغ، غیبت، تهمت، کینه ورزى نسبت به برادر مؤمن، بی اعتنایى به محرّمات دین، بی اعتنایى به مقدسات، اهانت به پذیرفته هاى ایمانى مردم، پوشش نامناسب، حرکت زشت یک کلمه ى آسان بیشتر نمی خواهد؛ بگویید این کار شما خلاف است، نکنید؛ لازم هم نیست که با خشم همراه باشد. شما بگویید، دیگران هم بگویند، گناه در جامعه خواهد خشکید.
در هرجایى که هستند، اگر خلافى را دیدند، به خلافکار بگویند: این، از نظر اسلام خلاف است؛ چرا انجام می دهى؟ گفتن همین یک کلمه مؤثر است. اگر زبانهاى گوناگون و نفَس هاى مختلف گناه را تذکر بدهند، گناهکار به طور غالب از گناه و تخلف دست خواهد کشید؛